Kształcenie i szkolenie zawodowe

60

Jakość

Zapewnienie jakości i fakty

Studium przypadku 6.4: Profesjonalizacja pracowników instytucji rozwoju zawodowego w Finlandii

W porównaniu do standardów międzynaro-dowych fiński system rozwoju zawodowego jest wysoce sprofesjonalizowany. Wszystkie szkoły średnie zatrudniają na pełny etat, co najmniej jednego doradcę, który standardowo otrzymuje pięcioletnie szkolenie nauczyciel-skie i posiada doświadczenie w nauczaniu oraz przechodzi roczne szkolenie specjalistyczne.

Do obowiązków pracowników należą indywi-dualne doradztwo zawodowe oraz prowadzenie zajęć skupiających się na edukacji zawodowej i umiejętnościach uczenia się. Dodatkowo więk-szość uczniów odbywa, co najmniej dwukrotnie tygodniowe praktyki zawodowe, które są ko-ordynowane z pracodawcami poprzez portal internetowy. Doradztwo jest obowiązkowym przedmiotem programu i istnieją wyraźne wy-tyczne jakościowe dla szkół średnich i pomatu-ralnych, określające minimalny poziom usług doradztwa, a także usług sieciowych wspierają-cych instytucjonalną samoocenę w odniesieniu do usług poradnictwa zawodowego. Podjęto również próby wprowadzenia kwestii polityki w zakresie doradztwa zawodowego do krajo-wych programów doskonalenia zawodowego dla dyrektorów szkół.

Co więcej, w fińskim biurze zatrudnienia pra-cuje około 280 psychologów specjalizujących się w poradnictwie zawodowym. Każdy z nich jest magistrem psychologii i musi przejść krótki pro-gram doskonalenia zawodowego. Wielu z nich kończy studia pomagisterskie. Do ich klientów należą osoby niezdecydowane, które zakończyły edukację szkolną, osoby bezrobotne i dorośli, którzy pragną zmienić ścieżkę kariery.

61

Jakość

Zapewnienie jakości i fakty

nośnie do innych opcji i ścieżek. Głównym wyzwaniem jest podtrzymanie jakości usług doradztwa zawodowego przy jednoczesnym obniżeniu kosztów. Dla wielu państw oznacza to konieczność przeprowadzenia dogłębnego przeglądu obecnych ustaleń, co egzemplifikuje studium przypadku 6.5 z Grecji.

• Na szybko zmieniającym się rynku pracy, usługodawcy z zakresu kształcenia i szkolenia zawodowego, a także personel szkół, donoszą o braku mocnych i rzetelnych LMI w odniesie-niu do ścieżek kariery, doświadczenia zawodo-wego i możliwości zatrudnienia, w szczególno-ści niezbędnych w przyszłoszczególno-ści umiejętnoszczególno-ści.

Wymaga to mocnego i sprofesjonalizowanego wkładu i wsparcia dla usługodawców w zakre-sie kształcenia i szkolenia zawodowego w od-niesieniu do polityk i praktyk dotyczących poradnictwa przez całe życie.

• Zauważyć można wzrastające zainteresowa-nie poszukiwazainteresowa-niem nowych sposób oceny wyników kształcenia studentów w rezulta-cie ich uczestnictwa w systemie edukacji lub szkolenia zawodowego, w tym korzystania z usług poradnictwa przez całe życie (wśród tych, którzy podążają bardziej ogólną ścieżką kształcenia). Podczas gdy ramy umiejętno-ści kierowania swoją karierą zawodową (zob.

Sekcja 4) oferują strukturę i treść wspierającą studentów w kształceniu i rozwoju osobistym, większość państw musi dopiero znaleźć spo-sób systematycznego gromadzenia i porów-nywania danych odnośnie do poszczególnych rezultatów nauczania, wynikających z podejść pedagogicznych w kwestii kształcenia i szko-lenia zawodowego. Wyraźnie widać, że istnieje możliwość wykorzystania technologii do zba-dania rezultatów kształcenia, wynikających z samopomocy, krótkotrwałej pomocy i do-głębnego poradnictwa z perspektywy klienta,

co zostało przedstawione w studium przypad-ku 6.6 z Węgier.

• Ogólnie rzecz biorąc, usługodawcy w zakresie kształcenia i szkolenia zawodowego w coraz większym stopniu skupiają się na wynikach i rezultatach różnych typów interwencji, które są niekiedy powiązane z „wynagrodzeniem za osiągnięte rezultaty”, ustalonym pomiędzy usługodawcą a rządem. Może to przewidywać szczególne skupienie na zapewnieniu jakości łańcuchów i sieci dostaw będących częścią sektorów zatrudnienia, szkolenia, społeczno-ściowych i wolontariackich.

• Programy prowadzone przez pracodawców, które uwzględniają standardy jakości i/lub reżimy inspekcji, mogą przewidywać stoso-wanie standardu krajowego lub znaku zgod-ności z normą, ustalonego pomiędzy rządem a pracodawcami. Zastosować można również zestaw nagród regionalnych lub lokalnych, celem zapewnienia jakości świadczenia usług w zakresie kształcenia i szkolenia zawodowego (podobnie jak w szkołach, liceach i uczelniach wyższych). Dodatkowo zapewnianie jakości usług świadczonych przez poszczególnych usługodawców w zakresie poradnictwa za-wodowego powinno podlegać samoregulacji poprzez wierność standardom zawodowym w sektorze, aby dać pewność usługobiorcom, że poszczególni usługodawcy w zakresie po-radnictwa zawodowego trzymają się uzgodnio-nego kodu etyczuzgodnio-nego i wspólnych standardów zawodowych. Zarówno Niemcy, jak i Wielka Brytania testują nowe ustalenia w tej materii (zob., dla przykładu, studium przypadku 6.7).

• Kompetencje usługodawców w kontaktach z pracodawcami i korzystaniu z lokalnego ryn-ku pracy są często ograniczane, gdy dyrekty-wy polityczne skupiają się zbytnio na innych priorytetach.

56 podrecznik polski 176x250.indd 61

56 podrecznik polski 176x250.indd 61 2013-09-28 09:03:072013-09-28 09:03:07

62

Jakość

Zapewnienie jakości i fakty

Studium przypadku 6.5: Wzór systemu zapewniania jakości zestawiony z ramami oceny zapewnienia jakości ELGPN w Grecji W 2012  r. utworzono Krajową Organizację Akredytacji Kwalifikacji i Poradnictwa Za-wodowego (EOPPEP). Jednym z jej celów jest wdrażanie i wspieranie wdrażania solidnego systemu zapewnienia jakości. Wstępne cowanie obejmowało podręcznik jakości, opra-cowanie bibliograficzne oraz badanie 50 usług poradnictwa zawodowego w sektorze edukacji (drugiego i trzeciego stopnia) oraz wstępne-go kształcenia i szkolenia zawodowewstępne-go. Dzięki badaniu uzyskano ważne dane ilościowe i ja-kościowe dotyczące obecnego stanu tych usług w odniesieniu do pięciu zestawów kryteriów jakościowych. Analiza wyników śródrocznych, raport syntetyczny oraz panel ekspercki skła-dający się z 13 czołowych doradców reprezen-tujących usługodawców, rząd i pracodawców, złożyły się na krajowy plan działania na rzecz ciągłego ulepszania usług poradnictwa zawo-dowego. Wyzwaniem jest znalezienie sposób podniesienia jakości przy jednoczesnej redukcji kosztów. Ramy ELGPN QAE zostały wykorzy-stane jako skuteczne narzędzie kontroli, w celu określenia braków w danych, które następnie mogą być udostępnione różnym interesariuszom na poziomie krajowym, regionalnym i lokalnym.

Trwa procedura ocen zewnętrznych, mających na celu upewnienie się, że usługi spełniają kry-teria jakościowe i dostarczają rzetelnych danych do systemów zapewnienia jakości EOPPEP oraz systemu kształcenia przez całe życie.

Studium przypadku 6.6: Badanie rezultatów kształcenia na Węgrzech

Aby ocenić rezultaty kształcenia wynikające z różnych typów interwencji w zakresie wspie-rania kariery zawodowej, przeprowadzane jest badanie pilotażowe w obszarze kształcenia i szkolenia zawodowego (i w innych kluczo-wych sektorach) przez departament doradz-twa psychologicznego Uniwersytetu ELTE na Węgrzech, wraz ze współpracownikami z UE.

Głównym celem jest zbadanie metodologii gro-madzenia danych klientów online i badania wyników poprzez platformę informatyczną, aby określić wartość dodaną wkładu ze strony samopomocy, krótkotrwałego wsparcia oraz dogłębnych interwencji w zakresie poradnictwa, z perspektywy klientów. Powyższe opiera się na badaniu oddziaływania zleconym w 2009 r.

przez węgierską krajową radę poradnictwa przez całe życie, jako kontynuacja pierwszego węgier-skiego projektu systemu poradnictwa przez całe życie. Zespół Uniwersytetu ELTE opracował rejestr oddziaływania usług w zakresie porad-nictwa zawodowego: kwestionariusz online dla klientów i instytucji, mający na celu ocenę po-trzeb i wrażeń klientów, który został wdrożony w Estonii, Niemczech, Portugalii i na Węgrzech.

Zmierzone zmienne są powiązane z koncepcja-mi kierowania własną karierą zawodową oraz możliwościami adaptacji jednostek na szybko zmieniającym się i często nieprzewidywalnym rynku pracy. Główne aspekty obejmują: strategie zarządzania informacjami, samokształcenie, umiejętności interpersonalne, uznawanie oraz radzenie sobie z niepewnością i czynnikami środowiskowymi związanymi z budowaniem kariery zawodowej, określaniem celów kariery oraz integrowaniem i zwiększaniem możliwości rozwoju kariery zawodowej.

56 podrecznik polski 176x250.indd 62

56 podrecznik polski 176x250.indd 62 2013-09-28 09:03:072013-09-28 09:03:07

63

Jakość

Zapewnienie jakości i fakty

Studium przypadku 6.7: Profesjonalizacja w Wielkiej Brytanii

W Wielkiej Brytanii cztery stowarzyszenia zawo-dowe utworzyły nowy Sojusz Doradców Zawo-dowych (CPA). Ich główne hasło – „Jeden głos może mieć wpływ” – ma na celu wzmocnienie zawodu doradcy zawodowego w Wielkiej Bryta-nii, posiłkując się zaleceniami angielskiej grupy zadaniowej ds. doradztwa zawodowego (2010).

Głównym celem misji CPA jest podnoszenie standardu pracy wszystkich doradców zawodo-wych i zapewnienie publicznego zabezpieczenia jakości działań i usług na rzecz rozwoju kariery zawodowej w Wielkiej Brytanii. CPA ustanowił krajowy rejestr doradców zawodowych, który gwarantuje, że doradcy posiadają odpowiednie kwalifikacje i dochowują wierności najwyższym standardom pracy. Rejestr ten jest wspierany przez nowe ramy rozwoju zawodowego online.

CPA angażuje pracodawców i innych interesa-riuszy do promowania doradztwa zawodowego i będzie ubiegał się o przyznanie przywileju królewskiego przez Tajną Radę Królewską.

W czterech krajach składających się na Wielką Brytanię prowadzi się aktywne konsultacje z rzą-dem, aby upewnić się, że zapewnianie jakości, systemy danych i ustalenia dotyczące rozwoju zawodowego są wzajemnie spójne i wspierają się wzajemnie. W Anglii rząd uznał znaczenie prac CPA poprzez dopisanie nowych krajowych służb doradztwa zawodowego do wniosków CPA.